ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွတ္စု။

တေန႔က အတူေနခဲ့တဲ့ သူငယ္ခ်င္းက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေနာက္တယ္ နင္က ငါ့ကေလးကို ထိန္းေပးရမွာ စိုးရိမ္လို႔ၿပန္တာလားတဲ့ သူက March 4th ကမွ မဂၤေဆာင္တာေလ ကေလးယူေတာ့မွာ တၿခားႏိုင္ငံ မကူးခင္ ကၽြန္ေတာ္က ကေလးခ်စ္ေတာ့ ထိန္းေပးမယ္ ေၿပာထားတာ အစီစဥ္မရိွဘဲ ေကာက္ၿပန္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေတြက စိတ္မေကာင္းဘူး။ အရင္က အခန္းမွာ ၅ ေယာက္ေနတာ ကၽြန္ေတာ္ရယ္ အိၿဖဴရယ္က ကုမၸဏီ တစ္ခု၊ မခ်ိဳအိရယ္ ၿဖဴၿဖဴရယ္က ကုမၸဏီ တစ္ခု ဒါေပမယ့္ သူေဌးကတူတူပဲ အခုမဂၤလာေဆာင္တဲ့ မာလာက ကုမၸဏီ တစ္ခု သူေဌးမတူဘူး ဒါေပမယ့္ တူတူေနတယ္။ အိၿဖဴက အရင္ၿပန္သြားေရာ ၄ေယာက္ပဲက်န္တယ္ မာလာကလည္း မဂၤလာေဆာင္မွာဆိုေတာ့ အိမ္ခြဲသြားေရာ ၃ေယာက္ပဲ က်န္တယ္ အခု ကၽြန္ေတာ္ၿပန္မယ္ဆိုေတာ့ အခန္းထဲမွာ ၂ေယာက္ပဲက်န္တယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းအတြက့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ေဆာင္ရမွာ၊ေရွာက္ရမွာေတြ ရွာေပးရင္းနဲ႔ ဒီ Post ေလးတင္ၿဖစ္တယ္ ဟီးးး သူမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရင္း ကိုယ္ပါကေလးလိုခ်င္လာတယ္ ကေလးတစ္ေယာက္ ဒုကၡက မေသးဘူးဗ် လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္က ရတီေလးေမြးတုန္းကဆို တအိမ္လံုး ေၿဗာင္းဆန္ေနေရာ အေဖ၊အေမ၊ သူ႔အေဖ၊သူ႔အေမ(ကၽြန္ေတာ့္အစ္မ) ၿပီးေတာ့ကၽြန္ေတာ္ လူ ၅ေယာက္ကို မနားရဘူး ကၽြန္ေတာ္က MK မွာ အလုပ္လုပ္ေနေတာ့ နားရက္ဆို ကေလးထိန္းတာဝန္ အေမနဲ႔မမက အခ်ိန္ၿပည့္ ထိန္းေနရတာေလ။ ခုေနမ်ား ကေလးတစ္ေယာက္ ထိန္းဖို႔ ေတာ္ေတာ္ၾကိဳးစားရမယ္ ဟီးးး လိုခ်င္တယ္ဆိုတာ စကားအၿဖစ္ေၿပာတာပါ အိမ္ေရာက္ရင္ တူနဲ႔တူမ ႏွစ္ေယာက္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္ထိန္းရမယ္ ေတာ္ၾကာ အေဒၚကို လက္ညိွးထိုး ေရာင္းစားသြားလို႔ေနာ္။ ဒီ Post က ကၽြန္ေတာ္ေရးတာ မဟုတ္ပါဘူး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဆိုၿပီး Google Search မွာ ရွာရင္း ေတြ႔တဲ့ Post ေတြကို စုေပးထားတာ သူငယ္ခ်င္းဖတ္ဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီေတာ့ Link ေတြကို မမွတ္ထားလိုက့္မိဘူး အခု Post တင္ေတာ့ Credit ေပးဖို႔ Link မမွတ္မိဘူး ၿဖစ္ေနတယ္ Broadband ကလည္း ပိုက္ဆံမသြင္းႏိုင္ေသးေတာ့ အိမ္မွာက မသံုးႏိုင္ေသးဘူး အလုပ္မွာတင္တာဆိုေတာ့ အခ်ိန္က မရဘူးၿဖစ္ေနတယ္ မူရင္း Post ပိုင္ရွင္မ်ားကို ေတာင္းပန္ပါတယ္ေနာ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွတ္စု။ အသက္ ၃၅ႏွစ္ေက်ာ္ အရြယ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မည္ဆိုလွ်င္

အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ အထူးဆင္ျခင္ ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အသက္ ၂၀ နဲ႔ ၃၀ ၾကား ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာထက္ ပိုၿပီး အႏၲရာယ္ မ်ားတာေၾကာင့္ပါ။

ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ေခတ္ေဆးပညာ ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဟာ အရင္ကထက္ စိတ္ခ်လာရၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ အသက္ ၃၀ ေႏွာင္းပိုင္းနဲ႔ အသက္ ၄၀ အရြယ္မွာေတာင္ အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစု ဟာ က်န္းက်န္းမာမာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ႏိုင္ၿပီး ေကာင္းမြန္စြာ ကေလးေမြးဖြားႏိုင္ ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ကေလးယူမယ္လို႔ စဥ္းစားထားပါက ထည့္ သြင္း စဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြရွိေနပါတယ္။

မ်ဳိးပြားႏို္င္စြမ္း ေလ်ာ့နည္းျခင္း

အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးစုရဲ႕ မ်ဳိးေအာင္ႏိုင္စြမ္းဟာ ေလ်ာ့က်လာေလ့ ရွိတာေၾကာင့္ ကေလးရဖို႔ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာတတ္ပါတယ္။ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုဟာ သားအိမ္တစ္သွ်ဴးေတြ တျခားေနရာမွာ တည္ရွိတဲ့ ျပႆနာ ျဖစ္ႏႈန္းမ်ားတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီး ခ်ိန္မွာ ကိုယ္ဝန္ရေအာင္ ေျခာက္လၾကာ ႀကိဳးစားၿပီးမွ ကေလးမရေသးရင္ သားဖြားမီးယပ္အထူးကုဆရာဝန္္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ လိုပါတယ္။

ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ေျခမ်ားျခင္း

အသက္ ၁၉ ႏွစ္နဲ႔ ၂၀ ေက်ာ္ၾကား ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူေတြဟာ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကို္ယ္ဝန္ေဆာင္သူေတြထက္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ျခင္း၊ လမေစ့ဘဲ ကေလးေမြးဖြားျခင္း နဲ႔ ကေလးအေသေမြးျခင္း အႏၲရာယ္ေတြနည္းပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ေတြဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ အရြယ္ျဖစ္သလို အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ နည္းတာေၾကာင့္ပါ။

အလားတူပဲ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္လည္း အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူေတြထက္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္မွ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ေျခ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ ပါတယ္။ ဒါဟာ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္ခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုဟာ ခ႐ိုမိုဇုန္းပံုမမွန္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ေျခ မ်ားရတာပါ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ ျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႕ႏုိင္ျခင္း

အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း ေသြးတိုးျခင္းနဲ႔ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိေရာဂါရျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ႏွစ္ဆရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း အခ်င္းနဲ႔ ေသြးထြက္ျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္ေျခလည္း မ်ားပါတယ္။

ကေလးေမြးဖြားရခက္ခဲျခင္း

အသက္ ၃၀ ေက်ာ္မွ သားဦး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ သူေတြထက္ ကေလး ေမြးဖြားရတာ ပိုခက္ခဲတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္မွ ကိုုယ္ဝန္ေဆာင္သူေတြဟာ ႐ိုး႐ိုးေမြးဖြားတာထက္ ဗိုက္ခဲြၿပီးကေလးေမြးဖြားတာက ပိုအဆင္ေျပတတ္ပါတယ္။

မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ခ်ဳိ႕ယြင္းေသာ ကေလးေမြးဖြားႏိုင္ေျခမ်ားျခင္း

အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ပါတဲ့ ကေလး ေမြးဖြားႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားဆံုး ျပႆနာက ေဒါင္းေရာဂါလကၡဏာစုပါ။ ေဒါင္း ေရာဂါရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြဟာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈ နည္းျခင္းနဲ႔ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာရွိျခင္းစတဲ့ ျပႆနာေတြျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။

အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ပါက ကေလး ၁၂၅၀ ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္၊ အသက္ ၃၀ အရြယ္ခန္႔မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ပါက ကေလး ၉၅၂ ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္၊ အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ခန္႔မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ပါက ကေလး ၃၈၅ ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ နဲ႔ အသက္ ၄၀ ႏွစ္အရြယ္ခန္႔မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ပါက ကေလး ၅၆ ေယာက္ မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္း ေဒါင္းေရာဂါလကၡဏာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။

Ref : Good Health

Pregnancy Pains ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေဝဒနာ (၂ဝ)

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာနဲ႔ အရင္လိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ခံစားရမွာေတြ ရွိလာမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္၊ တခါနဲ႔ တခါ မတူၾကပါ။ အခုေရးတာမွန္သမွ် ကိုယ္လဲ ခံရမယ္ မထင္ေစလိုပါ။ သက္သာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္မလဲဆိုေတာ့ -

၁။ Pregnancy Breast Changes ရင္သားအေျပာင္းအလဲမ်ား၊
• ရင္သား ထြားထြားလာမယ္။ အထဲက ႏို႔ရည္ထြက္မဲ့ (ဂလင္း) ေလးေတြၾကီးလာ၊ အဆီေတြမ်ားလာလို႔ပါ။
• တခ်ိဳ႕မွာ ရင္သားနာမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာစနဲ႔ ကေလးဖြါးခါနီးမွာ သိသာတယ္။
• ေသြးေၾကာေတြလဲ မ်ားတာလို႔ ျပာစိမ္းစိမ္းေသြးေၾကာေလးေတြ ပိုျမင္လာရမယ္။
• ႏို႔သီး-ႏို႔သီးအဝိုင္း အေရာင္ ရင့္လာ၊ မဲလာမယ္။
• Colostrum ဆိုတဲ့ ကနဦး-ႏို႔ရည္ထြက္ႏိုင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးက ပံုမွန္အေျပာင္းအလဲေတြသာျဖစ္တယ္။
• Bra (ဘရာ) ေခ်ာင္တာသာ ဝတ္ပါ။ မ-တင္ေပးႏိုင္ေအာင္ေတာ့ ျဖစ္ပါေစ။ (ေကာ္တြန္) နဲ႔ သဘာဝပစၥည္းနဲ႔ လုပ္တာသာ ျဖစ္ပါေစ။ ကိုယ္ဝန္ရင့္လာတာနဲ႔အမွ် (ဘရာ) အရြယ္အစား ၾကီးၾကီးလာဘို႔လိုမယ္။ ေန႔ေရာ ညပါဝတ္ထားပါ။ ႏို႔ရည္ၾကည္ထြက္ေနရင္ (ဘရာ) အတြင္းမွာ ဂြမ္းစခံထားပါ။ စိုလာရင္ အသစ္လဲပါ။
• ႏို႔သီးထိပ္ကို ေရခပ္ေႏြးေႏြးနဲ႔သာ ေဆးေၾကာေပးပါ။ ေရခ်ိဳးခ်ိန္ကလြဲရင္ ဆပ္ျပာမသံုးပါနဲ႔။ ေျခာက္ေသြ႔ေစတယ္။

၂။ Pregnancy Fatigue ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အားယုတ္ျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လာရင္ အားကုန္တယ္။ (အင္နာဂ်ီ) ပိုလိုလို႔ပါ။ ပိုစားပါ။
• Anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ မရွိေအာင္ေဆးစစ္ပါ။ ကုသပါ။
• ေကာင္းေကာင္းနားပါ။ ေစာေစာအိပ္ရာဝင္ပါ။ ေန႔ခင္းလဲ ခဏတျဖဳတ္အိပ္ပါ။
• ျဖစ္ႏိုင္သေရြ႕ အခ်ိန္ဇယားလုပ္ထားပါ။ အလုပ္လုပ္တာနဲ႔ နားတာ မွ်ပါေစ။
• ကိုယ္လက္-ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။

၃။ Pregnancy Nausea or Vomiting ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတာ့ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာလို႔ ပ်ိဳ႕တာ၊ အန္တာေတြျဖစ္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စမွာသာ အျဖစ္မ်ားျပီး ေနာက္ဆိုရင္ ကိုယ္ခႏၶာက ထိန္းႏိုင္လာမယ္။ ေဆးရံုတက္ရေလာက္ေအာင္အထိ ဆိုးသူလဲရွိတယ္။
• အစာမရွိခ်ိန္ မနက္ခင္းမွာ ပိုဆိုးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Morning sickness (ေမာနင္း-ဆစ္ကနက္စ္) လို႔ေခၚၾကတယ္။ ၄ လေရာက္ရင္ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။
• မနက္ထမွာ ခပ္ေျခာက္ေျခာက္အစာ စားပါ။ ဥပမာ အႏွံေတြကလုပ္တဲ့ စားစရာေတြျဖစ္တဲ့ ေပါင္မံု႔၊ (ခရက္ကာ) စတာမ်ိဳး၊ ေနာက္ျပီး (ပရိုတင္း) မ်ားတာ ဥပမာ အဆီလြတ္အသား၊ (ခ်ိစ္) ကို ညမအိပ္ခင္စားပါ။
• အစာကို တခါစားရင္ သိပ္မမ်ားေစဘဲ ၂-၃ နာရီတခါစားေသာက္ပါ။ ေျဖးေျဖးခ်င္း အခ်ိန္ယူစားပါ။
• အရည္ေတြ တေနကုန္ေသာက္ပါ။ ဗိုက္ကယ္ေအာင္ မေသာက္ပါနဲ႔။ ေအးေနတဲ့ ၾကည္ေနတဲ့ ပန္းသီးရည္၊ စပ်စ္သီးရည္ေတြက ပိုသင့္တယ္။
• စပ္တဲ့၊ ပူတဲ့အစာေတြေရွာင္ပါ။
• Vitamin B6 (ဗီတာမင္ ဘီ-၆) ေသာက္ပါ။
• အန္တာ မသက္သာရင္ ဆရာဝန္ကို အကူအညီေတာင္းပါ။ (စာတပုဒ္ သပ္သပ္ေရးထားပါတယ္။)

၄။ Pregnancy Frequent Urination ဆီးခဏခဏသြားျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ လေတြမွာ ၾကီးလာေနတဲ့ သားအိမ္က သူ႔ေရွ႕မွာေနတဲ့ ဆီးအိမ္ကိုဖိသလိုျဖစ္လို႔ ခဏခဏဆီးသြားခ်င္လာမယ္။
• အတြင္းခံမွန္သမွ် ၾကပ္မေနပါေစနဲ႔၊
• Urinary tract infection ဆီးကပူမယ္၊ ေအာင့္မယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ပိုးဝင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

၅။ Pregnancy Headaches ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊
• စိတ္ဖိအားမ်ားတာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တာေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Preeclampsia (PET) ေသြးဆိပ္တက္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• နဖူး၊ ဂုတ္ပိုးေနရာ ေရခဲတင္ေပးပါ။
• အလင္းေရာင္ မမ်ားတဲ့ေနရာ-အခန္းမွာ နားပါ၊ ျငိမ္ေနပါ။ မ်က္စိမွိတ္ျပီး စိတ္ေလွ်ာ့ေပးပါ။
• Tylenol (Acetaminophen) လိုအပ္ရင္ (ပါရာစီတေမာ) ေဆးျပားေသာက္ပါ။
• ပ်ိဳ႕တာနဲ႔ ေခါင္းကိုက္တာ တြဲျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၆။ Pregnancy Constipation ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊
• Hormones ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြ၊ (ဗီတာမင္ေတြ) နဲ႔ သံဓါတ္အားေဆးေတြေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္။
• သားအိမ္ကေန ေနာက္မွာေနတဲ့ အစာေဟာင္းအိမ္ကို ဖိေနလို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Fiber (ဖိုက္ဘာ) မ်ားတဲ့ ျဖဴေနေအာင္ခြ်တ္မထားတဲ့ အမံႈ႔နဲ႔လုပ္တဲ့အစာေတြ၊ လတ္ဆတ္တဲ့အသီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ပိုစားပါ။
• ေရ-အရည္ပိုေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ေရ ၆-၈ ခြက္၊ ေဖ်ာ္ရည္ ၁-၂ ခြက္။
• မနက္ခင္းမွာ ခပ္ေႏြးေႏြးအရည္ ေသာက္ပါ။
• Exercise ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• ေရအိမ္သြားခ်ိန္ အေလ့အက်င့္လုပ္ေပးပါ။
• Laxative ဝမ္းႏုပ္ေဆး ဆရာဝန္ေပးတာေသာက္ပါ။ သဘာဝ ဝမ္းေပ်ာ့-ဝမ္းသြားေစတာသံုးပါ။ သေဘၤာသီး၊ မန္က်ီးသီးမွည့္၊ ကန္စြန္းရြက္။

၇။ Pregnancy Dizziness မူးေဝျခင္း၊
• Pregnancy hormone ကိုယ္ဝန္ေဆာင္-ေဟာ္မုန္း လို႔ေခၚတဲ့ Progesterone (ပရုိဂ်က္စတီရံုး) ကေန ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစတယ္။ ေျခေထာက္ပိုင္းမွာ ေသြးေတြစုလာေစတယ္။ သားအိမ္ဆီလဲ ေသြးပိုရေစတယ္။ ေသြးဖိအားက်ေစတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေနအထား ရုတ္တရက္ အေျပာင္းမွာ ျဖစ္တယ္။ ေခါင္းမူးႏိုင္တယ္။
• အစာစားခ်င္စိတ္ကို ေျပာင္းေစတယ္။ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓါတ္နည္းရင္လဲ ေခါင္းမူးေစမယ္။
• မတ္တပ္အေနအထားမွာ ၾကာၾကာေနရရင္ ဟိုဟုိဒီဒီသြားလာေနပါ။
• ဘယ္ဘက္ကို ေစာင္းအိပ္ျပီး နားပါ။
• အေနအထားျပင္တာမွာ ေျဖးေျဖးသာလုပ္ပါ။
• သၾကားဓါတ္ မနည္းေစအာင္ အစာကို မၾကာမၾကာစားေပးပါ။

၈။ Difficulty Sleeping အိပ္မေပ်ာ္ခ်င္ျခစ္လာျခင္း၊
• Sleep medication အိပ္ေဆးမေသာက္ပါနဲ႔၊
• အိပ္ရာဝင္ခ်ိန္မွာ ႏြားႏို႔ အပူေသာက္ေပးပါ၊
• အိပ္ရာမဝင္ခင္ ေရေႏြးခ်ိဳးပါ၊
• ေခါင္းအံုးအပိုသံုးၾကည့္ပါ၊ ေဘးတေစာင္းအိပ္ပါ။

၉။ Pregnancy Heartburn or Indigestion အစာအေက်-ဗုိက္ေအာင့္ျခင္း၊
• အစာေျခစနစ္က အလုပ္ေႏွးလို႔ျဖစ္တယ္။ ၾကီးလာေနတဲ့ သားအိမ္ကလဲ အစာအိမ္ကိုဖိတယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္လဲ ပါတယ္။
• အစာကို နည္းနည္းခ်င္း ခဏခဏစားပါ။ ေျဖးေျဖးသာစားပါ။
• ေရေႏြး၊ (ဟာဘယ္လ္) လဖက္ရည္ေသာက္ပါ။
• ပူ-စပ္တာ၊ မစာမေက်လြယ္တာ၊ ေက်ာ္ထားေတြ ေရွာင္ပါ။
• စားျပီးျပီးခ်င္း လွဲမအိပ္ပါနဲ႔။
• အိပ္တာ၊ လွဲတာ အိပ္ရာေခါင္းရင္းကို ျမွင့္ထားပါ။ ေခါင္း၊ ပခံုးေအာက္က ေခါင္းအံုးခုခံထားႏိုင္တယ္။
• အခ်ိဳနဲ႔ အဆီ တခါတည္း တြဲမစားပါနဲ႔။

၁ဝ။ Pregnancy Hemorrhoids လိပ္ေခါင္း၊
• စအိုမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေလးေတြေဖါင္းျပီး ဝမ္းသြာတဲ့အခါ အျပင္ကိုစုထြက္လာတာျဖစ္မယ္။ ကိုယ္ဝန္ကေန ေမြးလမ္းနဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ေတြအေပၚမွာ ဖိအားသက္ေရာက္လို႔၊ ေသြးေလွ်ာက္တာလဲပိုလာလို႔ ျဖစ္ရတယ္။
• ဝမ္းအခ်ဳပ္မခံပါနဲ႔။ ဝမ္းသြာတဲ့အခါ မညွစ္ရေစနဲ႔။
• အၾကာၾကီးထိုင္တာ၊ ရပ္တာ ေရွာင္ရွားပါ။ အေနအထား မၾကာမၾကာ ေျပာင္းေပးပါ။
• လိပ္ေခါင္းေနရာက္ ေရခဲတလွည့္ ေရေႏြးတလွည့္တင္ေပးပါ။
• အတြင္းခံက်ပ္မေနပါေစနဲ႔။
• လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၁၁။ Pregnancy Varicose Veins ေသြးျပန္ေၾကာထံုးျခင္း၊
• ေျခေထာက္ေတြမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြ ေဖါင္းၾကြျပီး ထံုးေနသလိုထင္-ျမင္ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အရင္ကတည္းက ရွိေနတတ္တယ္။
• မတ္တပ္ရပ္တာ၊ ထိုင္ေနတာ အၾကာၾကီးမလုပ္ပါနဲ႔။ ေရြ႕လွ်ားသြားလာေပးပါ။ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္း ခ်ိတ္ထိုင္တာ မေကာင္းပါ။
• နားေနခ်ိန္မွာ ေျခေထာက္ပိုင္းကို ျမွင့္ထားေပးပါ။
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• ကိုယ္ေအာက္ပိုင္း အဝတ္အစား တင္းၾကပ္မေနေစပါနဲ႔။

၁၂။ Pregnancy Leg Cramps ၾကြက္တက္ျခင္း၊
• (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားတဲ့အစားအေသာက္ပိုစားပါ။ ႏြားႏို႔၊ ဒိန္ခဲ၊ အရိုးပါစားလို႔ရတဲ့ငါ။
• ဖိနပ္ မၾကပ္ေစနဲ႔၊ ခံုျမင့္ဖိနပ္မစီးပါနဲ႔။
• နားေနခ်ိန္မွာ ေျခေထာက္ပိုင္းကို ျမွင့္ထားေပးပါ။
• ေျခႏွစ္ေခ်ာင္း ခ်ိတ္ထိုင္တာ မေကာင္းပါ။
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အိပ္ရာမဝင္ခင္ ေျခဆန္႔-လက္ဆန္႔လုပ္ေပးပါ။
• ပက္လက္အိပ္တာ နည္းပါေစ။
• ေျခေထာက္ေတြကို ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။

၁၃။ Pregnancy Nasal Congestion ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊
• အေအးမိသလိုေနတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္-ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္။
• ပါး-ႏွာေခါင္းေနရာကို ေရေႏြးဝတ္တင္ပါ။
• Nasal sprays ေဆးမသံုးပါနဲ႔။
• ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ၆-၈ ခြက္။
• ေခါင္းအံုးအပိုသံုးပါ။
• Humidifier or Vaporizer သံုးႏိုင္တယ္။

၁၄။ Shortness of Breath အသက္ရွဴမဝျခင္း၊
• လမ္းေလွ်ာက္ေနရင္းျဖစ္ရင္ အရွိန္ေလ််ာ့ခ်လုိကပ္ပါ။ နားလိုက္ပါ။
• လက္ေတြကို ေခါင္းေပၚေျမွာက္လိုက္ပါ။
• အိပ္ရင္ ေခါင္းပိုင္းက ျမင့္ေနပါေစ။

၁၅။ Pregnancy Stretch Marks အေၾကာျပန္ျခင္း၊
• ၾကီးထြားလာတဲ့ အေရျပားရဲ႕ ဆန္႔ႏိုင္၊ က်ံဳ႕ႏိုင္စြမ္းက လိုသေလာက္မလိုက္ႏိုင္လို႔ျဖစ္တယ္။ ဗိုက္၊ ေပါင္၊ ရင္သားေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ေနာင္မွာ လံုးဝေပ်ာက္မသြားေပမဲ့ ေမွးမွိန္လာမယ္။
• Vitamins C and E ေတြေသာက္ေပးပါ။
• Skin lotion လိမ္းပါ။
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။

၁၆။ Swelling in the Feet and Legs ေျခေထာက္ေရာင္ျခင္း၊
• ေျခေထာက္ကေသြးေၾကာနဲ႔ ေသြးျပန္ရည္ေၾကာေတြအေပၚမွာ ၾကီးလာတဲ့သားအိမ္ကဖိေနလို႔ျဖစ္တယ္။
• မတ္တပ္ အၾကာၾကီးမရပ္ပါနဲ႔။
• ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ၆-၈ ခြက္။
• ငန္တဲ့အစာေတြ ေရွာင္ပါ။ (ဆိုဒီယမ္) မ်ားတဲ့ ဆား၊ ငါးေျခာက္၊ ငါးပိ၊ ငန္ျပာရည္၊ ဟင္ခ်ိဳမံႈ႔၊ ေဆာ္ဒါ၊ ေရွာင္ပါ။
• ေျခေထာက္ပိုင္း ျမွ်င့္ထာနားပါ။
• အဝတ္အစား၊ ဖိနပ္ တင္းၾကပ္မေနေစပါနဲ႔။
• (ပရိုတင္း) မ်ားမ်ားစားပါ။
• မ်က္ႏွာပါ ေရာင္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၁၇။ Vaginal Discharge ေမြးလမ္းကစိုေနျခင္း၊
• ေသြးလွည့္တာနဲ႔ ေဟာ္မုန္းမ်ားလာလို႔ျဖစ္တယ္။
• အျဖဴေရာင္ ၾကည္လင္ေနတယ္။ မယားဘူး၊ အေနရမခက္ဘူး။
• (ေကာ္တြန္) အတြင္းခံသာသံုးပါ။
• အတြင္းခံ တင္းၾကပ္မေနေစနဲ႔။
• Douche (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေဆးေၾကာနည္း မလုပ္ပါနဲ႔။
• ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရသာသံုးပါ။
• သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တိုင္း လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ကိုသာ ဦးတည္လုပ္ပါ။
• ဆင္းေနတာက ပူေလာင္၊ ယားယံ၊ အနံ႔ရွိလာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၁၈။ Pregnancy Backaches ခါးနာျခင္း၊
• ဖိနပ္မျမင့္ပါေစနဲ႔။ အေလးအပင္ မမပါနဲ႔။
• ေအာက္က်တာတခုခုေကာက္ခ်င္ရင္ ဒူးကိုအရင္ေကြးပါ။ ခါးကို ေနာက္မွေကြးပါ။
• မတ္တပ္အၾကာၾကီးမရပ္ပါနဲ႔။ ထိုင္ရင္ ေနာက္က်ာမွီစရာပါတာနဲ႔သာထိုင္ပါ။ ထိုင္ေနရင္းလဲ ေျခေထာက္ကို တခုခုမွာတင္ထားပါ။
• အိပ္ယာေအာက္ခံ မာေနပါေစ။ ၾကိဳးကုတင္၊ စပရင္ကုတင္ မသံုးပါနဲ႔။ ပက္လက္ကုလားထိုင္မွာ မထိုင္ပါနဲ႔။
• ခါးနာတဲ့ေနရာကို အပူးကပ္ေပးပါ။ အပူေဆးကပ္ခြါသံုးႏိုင္တယ္။ ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။
• မ်က္ႏွာသစ္၊ လက္ေဆး၊ ပန္းကန္ေဆးတာ ကိုယ့္အရပ္နဲ႔ အေနေတာ္ ေရစဥ္၊ ေၾကြခြက္ျဖစ္ပါေစ၊
• (စတီရြိဳက္) မပါတဲ့ အနာသက္သာေဆးေသာက္ပါ။

၁၉။ Abdominal Pain or Discomfort ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊
• ကိုယ္ခႏၶာ အေနအထားျပင္ေပးပါ။
• သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိပါေစ။ ေရေႏြးအိတ္ကပ္ပါ။
• Tylenol (Acetaminophen) (ပါရာစီတေမာ) လိုအပ္ရင္ေသာက္ပါ။
• မသက္သာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၂ဝ။ Braxton-Hicks Contractions ကေလးလႈတ္ျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ ၅ လေက်ာ္ရင္ ကေလးလႈတ္တာ သိသာလာမယ္။
• သက္ေတာင့္သက္သာ ေနထိုင္ပါ။ လူအေနအထား ျပဳျပင္ေပးပါ။
• ေမြးခ်င္သလား အထင္မွားတတ္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ

ANC ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း

Medical Writings - Medical Writings

Written by Administrator

1. ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား သိသင့္ေသာ လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးပါရွင့္။ ေဖာလစ္အက္စစ္ အျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးမ်ားကို ကိုယ္ဝန္ဘယ္ႏွစ္ပတ္တြင္ စေသာက္လို႔ရပါလဲ။ ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ ပတ္ခန္႔တြင္ Scan ရိုက္လို႔ ရပါသလား။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျမန္မာ Website e-book မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပေပးပါ။ 2. သမီးမွာ ကိုယ္ဝန္ ၇ ပတ္ရွိေနပါတယ္။ ဘာအစားအေသာက္မ်ား ေရွာင္ရမလဲရွင့္။ သမီးက အန္လဲအန္တယ္။ အအန္သက္သာေစမဲ့ နည္းလမ္းမ်ား ရွိပါသလား ညႊန္ျပေပးပါ။ ဘာအစားအေသာက္မ်ား ပိုစားရမလဲဆိုတာပါ ေရးေပးပါရွင့္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေတြအတြက္ လုပ္ေပးရတာ အသက္ႏွစ္ေခ်ာင္း၊ ကုသိုယ္ ၂ ဆ ရပါတယ္။ တခါတေလ ပိုေသးတယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ျပီ ဆိုတာနဲ႔ က်န္းမာေရးအသိနဲ႔ယွဥ္ျပီး လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ကုိယ္ဝန္ကို အပ္ပါ။ သြားျပီး ေမြးဖြါးမယ္လို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ ေဆးခန္း၊ ေမြးခန္း၊ ေဆးရံုေတြမွာ အပ္တာက ပိုေကာင္းတယ္။ ANC (Antenatal Care) ေခၚတဲ့ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမွာ ဘာေတြလုပ္ရမယ္ဆိုတာ တိတိက်က် ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အေသးစိတ္ လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ အေသး မစိတ္ႏိုင္ရင္လဲ အစိုးရိမ္ မၾကီးပါနဲ႔။ ေတာနယ္ေတြမွာ လက္သည္ေတာင္ မပါဘဲ ေမြးႏိုင္ၾကေသးတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အေတာ္ေတာ့ မတူၾကဘူး။ ANC ဆိုတာ မိခင္ေလာင္းရဲ႕ ကုိယ္က်န္းမာေရး၊ စိတ္ခ်မ္းသာေရးအျပင္၊ ကေလးအတြက္ပါ လိုတာေတြကို စစ္ေဆး၊ ေဆာင္ရြက္ေပးတာပါ။ အရင္ဆံုး ကိုယ္ဝန္ရွိေနတာ ေသျခာေအာင္လုပ္တာနဲ႔ စပါတယ္။ သေႏၶစတည္ျပီး၊ ၂ ပါတ္ဆိုရင္ ဆီးစစ္လို႔ရျပီ။ တခ်ိဳ႕နည္းေတြက ဒီထက္ေတာင္ ေစာျပီး စမ္းလို႔ရေသးတယ္။ စိတ္ဝင္စားဘို႔ ေကာင္းတာက ဒီနည္းဟာ သေႏၶသားရွိ-မရွိစမ္းတာ မဟုတ္ဘဲ၊ အခ်င္း ျဖစ္ေနျပီ ဆိုတာကို စမ္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ရာသီလာခဲ့တဲ့လက ပဌမဆံုး ေသြးဆင္းတဲ့ရက္ကို မွတ္ပါ။ Last menstrual period (LMP) ေခၚတယ္။ ဒီရက္ထဲကို ၉ လ နဲ႔ ၇ ရက္ ထည့္ေပါင္းတာနဲ႔ Expected due date (EDD) ေမြးမဲ့ ခန္႔မွန္းရက္ကို တြက္ယူႏိုင္တယ္။ ေပ်ာ္စရာ တမ်ိဳးေပါ့။ Ultrasound Report မွာ ကိုယ္ဝန္က Weeks ဘယ္ေလာက္ နဲ႔ Days ဘယ္ေလာက္ ရွိျပီလို႔ ေရးၾကတယ္။ သြားရိုက္တဲ့ ရက္ထဲကေန အဲဒါကို ျပန္ႏုတ္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္စရွိတဲ့ရက္ LMP ကို ရတယ္။ Week ကို (၄ ပါတ္ ၁ လ) လျပန္ ဖြဲ႔ျပီးမွ အေပါင္း-အႏုတ္ လုပ္ရတယ္။ အလုပ္သင္ ဆရာမေတြအတြက္ေတာ့ သခ်ၤာပညာ စမ္းသလိုဘဲ။ သူတို႔ချမာ အေတာ္ ေခါင္းရႈတ္ၾကရွာတယ္။ ကိုယ့္မွတ္ရက္ LMP နဲ႔ တြက္တာက (အာလ္ထြာ-ေဆာင္း) ရက္တြက္တာနဲ႔ မတူျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ကိစၥမရွိဘူး။ ဘယ္လို တြက္တြက္ ေရွ႕ ၂ ပါတ္၊ ေနာက္ ၂ ပါတ္ လြဲတတ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ ဒုကၡသည္ေဆးခန္းေလးမွာ ၁၇၉ ေယာက္ ေမြးတဲ့ အထဲက ရက္အတိအက် ေမြးသြားတာ ၃ ေယာက္ထဲနဲ႔ ၁ ရက္ထဲ ကပ္လြဲေမြးတာ ၇ ေယာက္ဘဲ ရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္အပ္ျပီး ေနာက္ဘယ္ေတာ့ ျပန္လာေနရမလဲဆိုတာက ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ကုိယ္ဝန္ ၉ လကုိ ၃ ပိုင္းျခားျပီး၊ ပဌမ ၃ လမွာ ၁ လ ၁ ခါ၊ ဒုတိယ ၃ လမွာ ၂ ပါတ္ ၁ ခါ၊ ေနာက္ဆံုး ၃ လမွာ ၁ ပါတ္ ၁ ခါ ေခၚေလ့ ရွိတယ္။ ထူးျခားရင္လဲ အခ်ိန္မေရြး လာဘို႔မွာတယ္။ ထူးတယ္ဆိုတာေတြက ကုိယ္ဝန္ႏုခ်ိန္မွာ ဆီးေအာင့္တတ္တယ္။ ပ်က္က်တတ္တယ္။ Morning sickness ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ လကၡဏာေတြ ဆိုးတာျဖစ္တတ္တယ္။ ေသြဖိအား အထက္က ၁ဝဝ မျပည့္ရင္ ဗီတာမင္ပါတဲ့ Drip သြင္းေပးတာ ေကာင္းတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေနာက္ပိုင္းမွာ ေစာေမြးတာ၊ ခါးနာတာ၊ တမ်ိဳးမ်ိဳး (အရည္၊ ေသြး) ဆင္းတာ စသျဖင့္ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးေတြကို ေစာျပီးေသာက္ႏိုင္ေလ ေကာင္းေလပါ။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္ဝန္ရင့္လာရင္ ပိုလိုလာတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း ေယာက္်ားေတြထက္ ပိုလိုတာက သိတဲ့အတိုင္း သံဓါတ္နဲ႔ ေဖါလစ္အက္စစ္ ျဖစ္တယ္။ လူတိုင္း ေသာက္ရင္ ေကာင္းတဲ့ ဗီတာမင္ ဘီ အျပင္ေပါ့။ ထပ္လိုေသးတာက (ကယ္လ္စီယံ)။ ေဆးကုပၼဏီေတြကလဲ ေရာင္းေကာင္းေအာင္ ေၾကာ္ညာေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ထုတ္တယ္။ သံဓါတ္ေဆးကို ျမန္မာျပည္မွာ (ယူနီဆက္ပ္) ကေန အလကားေဝတယ္။ တကမၻာလံုး ေဝရတာမို႔ ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရတယ္။ ဗူးခြံရိုးရိုး၊ ေဆးကို သၾကားအုပ္ မထားတာမ်ိဳး။ သံေခ်းနံ႔ေတာ့ ရတာေပါ့။ အမွန္က ေကာင္းပါတယ္။ “ေထာပတ္ေကာင္း စေလာင္းနဲ႔တည္” ဆိုသလို အေကာင္းကုိ ဘာနဲ႔ ထည့္ထည့္ ေကာင္းတာဘဲေပါ့။ သံဓါတ္ကို ေဆးရည္လုပ္၊ ဗူးလွလွနဲ႔ ထည့္ေရာင္းေတာ့ ေစ်းၾကီးသြားေရာ။ တခါတည္းျပီးေအာင္ သံဓါတ္ေရာ၊ ဗီတာမင္ပါ ေရာထုတ္တာလဲ ေကာင္းပါတယ္။ ဗီတာမင္ ဘီ နဲ႔ စီ ေရာေလ့ရွိတယ္။ အခုထုတ္ေသးလားမသိဘူး။ (ဘီပီအိုင္) ကေန Furamin BC ထုတ္တယ္။ Prenatal capsule ဆိုျပီးလဲ ထုတ္တယ္။ ဘယ္ေဆးမဆို ထုတ္လုပ္တဲ့ ေဆးကုပၼဏီ နာမည္ရွိတာကို ေရြးေစခ်င္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြက လူလည္ၾကီးမ်ားဟာ နာမည္ရွိျပီးသား ေဆးေတြကို ပံုမွားရိုက္ၾကတယ္။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က ညံ့ေနေသးေတာ့ ခံေနၾကရတာေပါ့။ သံဓါတ္က ဝမ္းခ်ဳပ္ေစတတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသာက္ရမွာပါ။ ဝမ္းခ်ဳပ္ရင္ တျခားဝမ္းႏုတ္ေဆးေတြထက္ ဝမ္းေျပာ့ေဆးမ်ိဳးက ပိုသင့္တယ္။ Milk/Cream of Magnesia ဆိုတာ ဇြန္းၾကီး ၂ ဇြန္း၊ ညမအိပ္ခင္ ေသာက္ရတယ္။ ေရ၊ အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ အသီးအရြက္၊ အသီးအႏွံ မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ မန္က်ီးမွည့္ေဖ်ာ္ရည္၊ သေဘၤာသီးမွည့္ မွီဝဲပါ။ မိခင္ေလာင္း တဦးခ်င္း မတူတာေတြလဲ ရွိတတ္ေသးတယ္။ သူမ်ားထက္ ဗီတာမင္ ဘီ ၁၊ ၂၊ ေအ နည္းေနတာ။ ေနာက္ တျခားေရာဂါ တခုခု ရွိေနတာ။ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ပန္းနာ စသျဖင့္ေပါ့။ သံဓါတ္နည္းလြန္းေနရင္ ပါးစပ္က မေသာက္ခ်င္ရင္ သံဓါတ္ ထိုးေဆး ထိုးပါ။ နားလည္တဲ့သူကို ထိုးပါေစ။ ဒီေဆးက အပ္မေသး-မတိုတာနဲ႔ တင္ပါးမွာ ခပ္နက္နက္ထိုးရတယ္။ ေဆးသြင္းျပီး အပ္ျပန္ႏုတ္ရင္ ေစာင္းႏုတ္ရတယ္။ မေျခရဘူး။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ မဲသြားမွာစိုးလို႔။ ဗိုက္လာအပ္ရင္ လုပ္ေပးမွာေလးေတြ ေျပာပါအံုးမယ္။ အေထြေထြစစ္ေဆးျခင္းဆိုတဲ့ ကုိယ္အေလးခ်ိန္၊ အရပ္၊ ေသြးဖိအား တိုင္းတာေတြနဲ႔ ႏွလံုး၊ အဆုပ္ နားေထာင္တာေတြ လုပ္ပါမယ္။ သိတဲ့အတိုင္း အရပ္ပုရင္ ခက္တတ္တယ္။ သိပ္မစိုးရိမ္နဲ႔ အရပ္မရွည္၊ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လြယ္လြယ္ေမြးတာေတြ ရွိတာဘဲ။ ကုိယ္ဝန္ရင့္လာလို႔ Doppler နဲ႔ စမ္းရင္ ေမြးလာမဲ့ သူ႔ကေလး Fetal heart sound (FHS) ႏွလံုးခုန္သံကို ၾကားရလို႔ မိခင္ေလာင္းမွာ ပီတိေတြျဖာေနတာ သိပ္သေဘာက်ဘို႔ ေကာင္းလွတယ္။ ဆရာဝန္-ဆရာမက ေသျခာေပါက္ ဗိုက္စမ္းေပးမယ္။ ၾကီးလာတဲ့ သားအိမ္ကို ဆီးစပ္ရိုး အထက္မွာ စျပီးစမ္းလို႔ရရင္ ကုိယ္ဝန္က ၁၂ ပါတ္ရွိေနျပီ။ ခ်က္ေအာက္နားဆို ၂ဝ ပါတ္၊ ခ်က္အထက္နားရွိေနရင္ ၂၂ ပါတ္။ ရင္ေခါင္းဆိုက္တယ္လို႔ ေခၚၾကတဲ့ အျမင့္ဆံုးဆိုတာ ၃၈ ပါတ္။ ေမြးမွာက ၄ဝ ပါတ္။ ကေလးေခါင္းက ေအာက္ဆင္းလာလို႔ နိမ့္က်လာတာပါ။ တခ်ိဴ႕ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက ၁၃-၁၆ ပါတ္ကတည္းက အထဲက ကေလးလႈတ္တာ သိၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ၂၅ ပါတ္ ေရာက္မွ သိတယ္။ အဲလို ပဌမဦးဆံုး ကေလးလႈတ္တာကို Quickening လို႔ ေခၚတယ္္။ မၾကာခင္ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေလးက မေအဗိုက္ကို ကန္အံုးမယ္။ ကုိယ့္ကေလးေၾကာင့္ နာရတာကို ျပံဳးေနတတ္တာ မိခင္ေမတၱာ။ ေသြးစစ္တာမွာ A, B, AB, O ေသြးအုပ္စု၊ Rh factor နဲ႔ Hb ျဖစ္တယ္။ မိခင္က Rh-negative ျဖစ္ေနရင္ ကေလးနဲ႔သင့္-မသင့္ စစ္ရပါမယ္။ ေသြးအား နည္းေန-မေနဆိုတာ Hb အနည္းအမ်ားနဲ႔ သိေစတယ္။ VDRL for Syphilis ဆစ္ဖလစ္၊ Hepatitis B ဘီပိုး နဲ႔ HIV ရွိ-မရွိေတြလဲ စမ္းရမယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ German measles ကိုလည္း စစ္တယ္။ ဆီးစစ္တာက ၂ မ်ိဳးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စမွာ ဆီးထဲမွာ Albumin (အယ္လ္ဗ်ဴမင္) (ပရိုတင္းဓါတ္) ပါေနတတ္တယ္။ ဆီးလမ္း ပိုးဝင္ရင္လဲ ဒါပါတယ္။ ေဆးေသာက္ ေပ်ာက္တာပါ။ ဆီးခ်ိဳရွိ-မရွိ စမ္းရေသးတယ္။ ဆီးခ်ိဳရင္ ကေလးထြားတတ္တယ္။ Ultrasound Scan ကို ကိုယ္ဝန္ႏုတံုး ၁ ခါနဲ႔ ရင့္ေတာ့ ၁ ခါ ရိုက္တာ ေကာင္းတယ္။ အစားအမ်ားၾကီး မစားဘဲ၊ ေရအမ်ားၾကီး ေသာက္သြားပါ။ ေအာက္ပိုင္း အဝတ္အစား ခြ်တ္လို႔ လြယ္တာ ဝတ္သြားပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိတာကို ၅ ပါတ္ ကတည္းက Scan မွာ သိႏိုင္ျပီ။ ၇ ပါတ္မွာ ႏွလံုးအလုပ္လုပ္ေနတာ ေသျခာျပီ။ ၅ လ (၂ဝ ပါတ္) က်မွ ကေလးအဂၤါ ခ်ိဳ႔ယြင္းမႈ ရွိ-မရွိကုိ စစ္ေဆးတာ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ သိခ်င္တာက သားအိမ္ထဲ မဟုတ္ဘဲ သေႏၶတည္ေနတာလား။ ကိုယ္ဝန္ ၆ ပါတ္ကတည္းက သိႏိုင္တယ္။ အမႊာဆိုတာလဲ သိမယ္။ ေရမႊာရည္ အနည္း-အမ်ား၊ ကေလးက ေဒါင္လိုက္လား၊ ကန္႔လန္႔လား။ ကုိယ္ဝန္ ေနာက္ပိုင္းမွ Scan ရိုက္ရင္ အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ ၂ ခုသိမယ္။ အခ်င္းေနရာနဲ႔ ကေလးက Breech ေျခကဖြါး ျဖစ္-မျဖစ္ သိဘို႔ ျဖစ္တယ္။ ၉ဝ% ေက်ာ္ ကိုယ္ဝန္ေတြက ကေလးဟာ ေခါင္းက ေအာက္မွာ။ မဟုတ္ရင္ တင္ပါးဆံု ျပဳေနတတ္တယ္။ ေစာေစာ ရိုက္တံုးက တင္ပါးဆံုျဖစ္ေနေပမဲ့ ကေလးဟာ သူ႔ဖါသာသူ လွည့္သြားတတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Scan ကို ေစာေစာ ရိုက္ထားရင္ ေနာက္ ထပ္ရိုက္တာ ေကာင္းတယ္။ တင္ပါးဆံုျပဳဆိုရင္ လွည့္ေပးဘို႔ လိုခ်င္လိုမယ္၊ ေမြးရင္လဲ ပိုျပီး ဂရူစိုက္ရမယ္။ ေနာက္တခ်က္က အခ်င္းဟာ ပံုမွန္ဆိုရင္ သားအိမ္အဝနဲ႔ ေဝးရတယ္။ နီးတာနဲ႔ ဖံုးေနတာ ဆိုရင္ ေသျခာေပါက္ ဗိုက္ခြဲေမြးရမယ္။ Scan ရဲ႕ေက်းဇူးဘဲ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုး ATT ေမးခိုင္-ကာကြယ္ေဆး ၂ ခါကို တခါနဲ႔တခါ ၁ လျခာျပီး ထိုးထားပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး မေသာက္သင့္တဲ့ ေဆးေတြလဲ ရွိတယ္။ ေအာက္မွာ ေရးတာေတြက ေဆးခန္းအကူ ဆရာမေတြကို သင္ေပးရတာေတြပါ။ နားနားေနေန ဖတ္ၾကည့္ေပါ့။ အထဲက ရင္ေသြးကေလးလဲ နားေထာင္ေနလိမ့္မယ္။ နားနီးေတာ့ သူၾကီးလာရင္ ဆရာဝန္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္လာမွာေပါ့။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ Antenatal Care (ANC) Prenatal care မိခင္ေလာင္းတိုင္းကို သာမန္အားျဖင့္ ရက္သတၲ ၄-၂၈ ပါတ္ အတြင္း တလတႀကိမ္။ ၂၈-၃၆ ပါတ္ အတြင္း တလ ၂ ႀကိမ္၊ ၃၆ ပါတ္ကေန ေမြးတဲ့အထိ တပါတ္တႀကိမ္၊ ANC လုပ္ေပးရမယ္။ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာ ေပးရမယ္။ Body weight အေလးခ်ိန္၊ Blood pressure ေသြးဖိအား တိုင္းပါ။ ကေလးအေနအထားနဲ႔ ႀကီးထြားမႈမ်ား မွတ္တမ္းတင္ပါ။ ကေလးႏွလံုးခုန္သံ။ Fetal Heart Sound (FHS) နားေထာင္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးမ်ားေပးပါ။ ဆီး၊ ေသြး၊ စစ္ပါ။ ANC မွတ္တမ္းတင္ျခင္း ကိုယ္ဝန္ရွိဘူးသမွ် အေရအတြက္ကို G လို႔မွတ္ပါ၊ အရွင္ေမြးသမွ်ကို P လို႔မွတ္ပါ။ Primigravida သားဦး-ကိုယ္ဝန္ကုိ G 1 လို႔ မွတ္ၿပီး၊ ေနာက္ကုိယ္ဝန္တိုင္းကို G 1, G 2 လို႔ ေခၚသြားမယ္။ တခါမွ မေမြးဖူးရင္ P 0 မွတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိတိုင္း ကေလးအေကာင္း ေမြးခ်င္မွေမြးမယ္။ ပ်က္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တဲ့ အေရအတြက္ကို P ရဲ႕ေနာက္က အေပါင္း လကၡဏာနဲ႔ ေရးမယ္။ ဥပမာ G 3, P 1+1 ဆိုတာ တတိယကိုယ္ဝန္ ရွိၿပီး၊ ၁ ခါ အေကာင္းေမြး၊ ၁ ခါ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ဘူး။ ေနာက္ဆံုးရာသီေပၚခဲ့သည့္ေန႔ Last Menstrual Period (LMP) ေနာက္ဆံုး ေသြးဆင္းတဲ့လက ပဌမဆံုး စလာတဲ့ေန႔ကို ယူပါ။ ေမြးဖြားမည့္ရက္ Expected Due Date (EDD) တြက္ပါ။ LMP ထဲသို႔ ၉ လနဲ႔ ၇ ရက္ ေပါင္းထည့္ရင္ EDD ရတယ္။ EDD ရဲ႕ ေရွ႔-ေနာက္ ၂ ပါတ္အတြင္း ေမြးႏိုင္တယ္။ သာမန္အားျဖင့္ ေနာက္ဆံုး ရာသီေပၚၿပီး ရက္ေပါင္း ၂၈ဝ ဒါမွမဟုတ္ ရက္သတၲပါတ္ ၄ဝ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ (၃၇-၄၂) ပါတ္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ မွတ္တမ္း ေရးမွတ္ရာမွာ ၁ ပါတ္ = ၇ ရက္၊ တလ = ၄ ပါတ္၊ တလ = ၃ဝ ရက္နဲ႔သာ တထစ္ခ်တြက္ရပါမယ္။ ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္ျခင္းမ်ား • Blood grouping (A, B, AB, or O) • Rh factor • Hemoglobin (Hb) • Hepatitis B virus • Urine Sugar • Urine Albumin • (STDs, STIs) VDRL • Ultrasound Morning sickness ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ လကၡဏာမ်ား ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၇ဝ-၈၅% ျဖစ္တတ္။ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊ ရင္သားနာျခင္း၊ အစာအိမ္ျပႆနာေပးျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ မၾကာ ခဏ ဆီးသြားျခင္း၊ ေမာပမ္းျခင္း၊ ေသြးအနည္းငယ္ ဆင္းျခင္း၊ ယခင္ကထက္ အားအင္ျပည့္၊ အေလးခ်ိန္ တိုးလာမည္။ အေနအထိုင္ ခက္ခဲလာမည္။ အေရျပားေျပာင္းလဲမႈမ်ားရွိမည္၊ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား နဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာလည္း ေျပာင္း လာသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ခံစားရမႈမ်ားအား ကုသေပးျခင္း • ခါးနာျခင္း၊ အေနအထား ေျပာင္းေပးပါ။ ခြါျမင့္ဖိနပ္ မစီးရ။ အေလးအပင္မ မရ။ ခါးကုန္းျပီးမ မတင္ရ။ မလုပ္ရ။ ေျခေထာက္ကို အျမင့္မွာတင္ျပီး နားပါ။ ဒူးေကြး၊ ေဘးတဖက္ လွည့္အိပ္ပါ။ ေပါင္ျခားထဲ တခုခုခံထားပါ။ ခါးကို အပူ-အေအး တင္ေပးပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ • အသက္႐ွဴခက္ခဲျခင္း၊ ခါးမတ္မတ္ ထိုင္ပါ။ အိပ္လ်င္ ခပ္မတ္မတ္ အိပ္ပါ။ အသက္႐ွဴေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ပါ။ • ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေရ-အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ အသီးအႏွံမ်ားမ်ား စားပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ပါ။ • ႂကြက္သားနာျခင္း၊ (ကယ္လ္စီယမ္) ေဆးစားပါ။ လႈပ္ရွားလ်င္ သက္သက္သာသာလုပ္ပါ။ • အအိပ္ပ်က္ျခင္း၊ မအိပ္မီ ေရေႏြးျဖင့္ ေရခ်ိဳးပါ။ နားနားေနေနေန ထိုင္ပါ။ • အစာမေၾကျဖစ္ျခင္း၊ တေန႔ ၅-၆ ႀကိမ္ အစာနည္းနည္းခ်င္း စားပါ။ ေလထတတ္သည့္ အစားေရွာင္ပါ။ ဆိုဒါ-အင္တီအက္စစ္ေဆး မစားရ။ အစားစားစဥ္ ခပ္မတ္မတ္ထိုင္စားပါ။ စားၿပီးၿပီးခ်င္း မအိပ္ရ။ အစားစားၿပီး ၂ နာရီ အတြင္း ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ရ။ • ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊ အိပ္ရာထ ထခ်င္း ဘီစကစ္။ ေပါင္မံု႔ကင္စားပါ။ အိပ္ရာထလ်င္ ခ်က္ခ်င္း အိပ္ရာကမဆင္းရ။ မႀကိဳက္သည့္ အနံ႔အသက္ ေရွာင္ပါ။ အန္တာမ်ားက ဆရာဝန္ျပပါ။ • Varicose veins ေသြးျပန္ေၾကာထံုးျခင္း၊ ေျခေထာက္ ျမွင့္ထားပါ။ လွဲေနပါ။ အၾကာႀကီး မရပ္-မသြားရ။ ေျခအိပ္-ဖိနပ္ အၾကပ္ မစီးရ။ အထူးလုပ္သားသည့္ ေျခအိပ္သံုးပါ။ အျမဲထိုင္မေနရ။ • ေဖါေရာင္ျခင္း၊ ေျခေထာက္ ျမွင့္ထားပါ။ ဘယ္ဘက္ေစာင္း အိပ္ပါ။ ဆားေလွ်ာ့စားပါ။ • ရင္သား ႀကီးထြားလာမည္၊ နာမည္၊ တင္းမည္။ Nipple ထိပ္ဖ်ား အေရာင္ ရင့္လာမည္။ ထိပ္ဖ်ားဝင္ေနပါက ဆြဲထုတ္ေပးပါ။ ေရခ်ိဳးစဥ္ ႏို႔ထိပ္ဝကို သန္႔ရွင္းေပးပါ။ Areola ေခၚ ႏို႔သီးေဘးမွ အေရာင္ညိဳအဝိုင္းတြင္ ဘဲ-ငန္း အေရျပားလို အသီးလံုးေလးမ်ား ေပၚလာမည္။ ရင္သားတြင္ အလံုး-အႀကိတ္ ရွိ-မရွိ စစ္ေဆးပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိခ်ိန္မွာ ဘာလို႔ အေလးခ်ိန္ တိုးလာသသလဲ။ • မိခင္၏အာဟာရမ်ား = ၇ ေပါင္ • တိုးလာေသာအေရ၏အေလးခ်ိန္ = ၄ ေပါင္ • တိုးလာေသာေသြး၏အေလးခ်ိန္ = ၄ ေပါင္ • တိုးလာေသာႏို႔ = ၂ ေပါင္ • ႀကီးလာေသာသားအိမ္ = ၂ ေပါင္ • ကေလး၏အေလးခ်ိန္ = ၇႕၅ ေပါင္ • ေရႁမႊာေရ = ၂ ေပါင္ • အခ်င္း၏အေလးခ်ိန္ = ၁႕၅ ေပါင္ • စုစုေပါင္း တိုးသည့္အေလးခ်ိန္ = ၃ဝ ေပါင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေပးရမည့္ ေဆးမ်ား Anti Tetanus Toxoid (ATT) တလျခားၿပီး၊ မေမြးမီ ၂ ခါထိုးၿပီး ျဖစ္ေစရမည္။ Iron သံဓါတ္၊ Folic acid ေဖါလစ္-အက္စစ္၊ ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စု၊ Calcium ကယ္လ္စီယမ္၊ ဗီတာမင္ B 12 ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အန္ျခင္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူ ၇ဝ-၈၅ ရာႏွဳန္းမွာျဖစ္တတ္တယ္။ တခါတေလ ေဆးေတြ အသံုးမက် ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မျဖစ္မေန ေပးရတဲ့ ေဆးတခ်ိဳ႕ဟာ Placebo လူနာ စိတ္သက္သာရေစတဲ့ေဆးလို႔ ေခၚတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ အန္တာ သက္သာေစဘို႔ - • Pyridoxine ဗီတာမင္ ဘီ ၆ ေပးေလ့ရွိတယ္။ Doxylamine 10 mg + Pyridoxine (B6) 10 mg ေပးသင့္တယ္။ B-Natal TheraPops နဲ႔ B-Natal Lozenges ေတြဟာ ဗီတာမင္ ဘီ-၆ ပါတဲ့ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ • ဆိုးဝါးသူေတြကို Promethazine 12.5-25 mg ကို ၄ နာရီျခား၊ Prochlorperazine 25 mg ကို စအိုမွ ၁၂ နာရီ ျခား ေပးႏိုင္တယ္။ • Meclizine, Dimenhydrinate, Metoclo-pramide ေတြကိုလည္း ေပးႏိုင္တယ္။ • Methylprednisolone 16 mg စားေဆး၊ ထိုးေဆး ကို ေနာက္ဆံုးအျဖစ္ ေပးႏိုင္တယ္။ ၃ ရက္နဲ႔ သက္သာရင္ ၂ ပတ္အထိ ဆက္ေပးပါ။ မသက္သာရင္ ရပ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ႏုစဥ္ Corticosteroids မေပးတာ ေကာင္းတယ္။ • Psi Bands Acupressure ကို လက္ေကာက္ဝတ္မွာ ပတ္ထားႏိုင္တယ္။ • Organic Heartburn Relieving Tea QueaseEASE နဲ႔ Essential Oil Therapy တို႔က ေခတ္သံုးေဆးေတြပါ။ • ဂ်င္း (ခ်င္း) Ginger capsules of 250 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္ ေပးတယ္။ • တရုပ္အပ္စိုက္နည္းမွာ Acupuncture point P6 ေနရာမယ္ စိုက္ေပးရတယ္။ Hyperemesis Gravidarum ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အလြန္အၾကြံ အန္ျခင္း။ • ကိုယ္ဝန္ရွိတံုး ဆိုးဆိုးရြားရြား အန္တာကို ေခၚတယ္။ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ေပးရတဲ့ အထိဆိုးသူရွိတယ္။ • ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ တိတိပပမသိပါ။ • ကိုယ္ဝန္ ၂ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ကေန ၄ ေယာက္ထိ ျဖစ္တတ္တယ္။ • ကိုယ္ဝန္ ၈-၁၂ ပတ္ရွိခ်ိန္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ၂ဝ ပတ္ဆိုရင္ ၁ဝ% ေလာက္ဘဲ ဆက္ရွိေနတတ္တယ္။ • အန္တာ ၾကာရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့၊ အာဟာရနည္း၊ ဓါတ္ဆား အခ်ိဳးအဆ ေျပာင္းလဲလာႏိုင္တယ္။ • အနားယူခိုင္းပါ။ အစာကို နည္းနည္းနဲ႔ အၾကိမ္ခြဲစားေစပါ။ ပရိုတင္း မ်ားမ်ား ေၾကြးသင့္ျပီး အဆီနဲ႔အစပ္ ေလ်ာ့သင့္သည္။ • Normal saline or Lactated Ringer solution သြင္းေပးဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။ ဂလူးကို႔စ္၊ ဗီတာမင္ဘီ ၁၊ ဘီ ၆၊ မဂၢနီဆီယမ္ ေပးရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ မေသာက္သင့္တဲ့ေဆး၊ သတိနဲ႔ေပးရမဲ့ေဆးေတြကေတာ့ - Arbor vitae, Beth root, Black cohosh, Blue cohosh, Cascara, Chaste tree berry, Chinese angelica, Cinchona, Cotton root bark, Feverfew, Ginseng, Golden seal, Juniper, Kava kava, Licorice, Meadow saffron, Pennyroyal, Poke root, Rue, Sage, Senna, Tansy, White peony, Wormwood, Yarrow, Yellow dock, Vitamin A (မ်ားရင္), Isotretinoin, Etretinate, Phenytoin, Carbamezapine, Ergotamine, Methysergide, Aspirin, Ibuprofen, Azithromycin, Zithromax, Zmax, Zathrin, Erythromycin, Clarithromycin, Furazolidone, Prednisolone Dr. တင့္ေဆြ။ Nausea and vomiting in early pregnancy ကိုယ္၀န္ႏုစဥ္ ပ်ိဳ႕-အန္တာ အတြက္ Randomized Controlled Trial (RCT) ေဆးကုသနည္းေတြရဲ႕ ထိေရာက္မႈကို စနစ္တက် ေလ့လာမႈ ျပဳလို႔ ထြက္လာတဲ့ ရလဒ္ေတြ ၁။ Cyanocobalmin (Vitamin B12) ဗီတာမင္ ဘီ ၁၂ = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား ရွိသည္။ ၂။ Antihistaines (H1 Antagonists) (အင္တီ ဟစ္တမင္း) = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အကန္႔အသတ္နဲ႔ရွိသည္။ ၄။ Ginger ခ်င္း (ဂ်င္း) = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အကန္႔အသတ္နဲ႔ရွိသည္။ ၄။ Pyridoxine (Vitamin B6) ဗီတာမင္ ဘီ ၆ = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အကန္႔အသတ္နဲ႔ရွိသည္။ Hyperemesis gravidarum ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္ အၾကီးအက်ယ္ အန္ျခင္း ၁။ Corticosteroids = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အကန္႔အသတ္နဲ႔ရွိသည္။ ၂။ Diazepam = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အကန္႔အသတ္နဲ႔ရွိသည္။ ၃။ Ginger ခ်င္း (ဂ်င္း) = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား အကန္႔အသတ္နဲ႔ရွိသည္။ ၄။ Ondansetron = ထိေရာက္မႈရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား မရွိေသး။ 19-8-2011 ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြ အိပ္စက္ျခင္း နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး သုေတ သန ပညာရွင္ေတြက သုေတသန ျပဳလုပ္ခဲ့ ပါတယ္။ သူတို႕သုေတ သန ကေန ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြ အိပ္စက္မႈ ပံုစံေၾကာင့္ ကေလး အေသ ေမြးဖြားမႈေတြ ရွိလာတယ္ဆုိတာကို ေတြ႕လာ ရပါတယ္။ ကုိယ္၀န္သက္ တမ္းရင့္ ခ်ိန္မွာ အိပ္စက္မႈ ပံုစံက အေရးပါလာပါတယ္။ အဂၤလန္ ႏုိင္ငံ၊ ေအာက္ကလန္ တကၠသုိလ္က သုေတသနပညာ ရွင္ ေတြက ကေလးအေသ ေမြးဖြားတဲ့ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီး ၁၅၅ ေယာက္နဲ႔ က်န္းမာစြာ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ ကေလးေမြးဖြားႏုိင္ခဲ့တဲ့ ကုိယ္၀န္ ေဆာင္ ၃၁၀ ကုိ ေလ့လာ သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ပက္လက္အိပ္ စက္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ညာဘက္ကို ေစာင္းအိပ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေတြဟာ ဘယ္ဘက္ကို ေစာင္းအိပ္တဲ့ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီး ေတြထက္ အႏၲ ရာယ္ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ႏွစ္ဆ မ်ားတယ္လုိ႔ အဲဒီ သုေတသန က ေတြ႕ရွိထားပါ တယ္။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီး ၁,၀၀၀ မွာ ေလးေယာက္ေလာက္ သာ ဒီလုိ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခႏွစ္ဆ ပုိတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဘယ္ဘက္ကုိ ေစာင္းအိပ္တဲ့အတြက္ ေသြးလည္ ပတ္မႈပံုစံမွန္ၿပီး ကေလး ဆီကုိ ပံုမွန္ ေသြးေရာက္တဲ့ အတြက္ ကေလးအတြက္ ေကာာင္း သလို မိခင္ရဲ႕အဓိက ေသြးေၾကာႀကီးေတြကလည္း ဗုိက္နဲ႔ ပိမေနေတာ့ ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္ဘက္ ကိုပဲ ေစာင္းအိပ္ သင့္ပါတယ္။ ကုိယ္၀န္ မရွိတဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြ အေနနဲ႔လည္း ပဲ၊ ဘယ္ဘက္ကိုပဲ ေစာင္းအိပ္ သင့္ပါတယ္။ နယူးဇီလန္ ႏုိင္ငံက လုပ္တဲ့ သုေတသနတစ္ခု ကလည္း ဒါကိုေထာက္ခံ ပါတယ္။ ၿဗိတိန္ ေဆးပညာ ဂ်ာနယ္ ကလည္း သုေတ သနေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ဆက္လုပ္ဖုိ႔ အားေပးတုိတ္တြန္းပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၿဗိတိန္ ေတာ္၀င္ ေဆးတကၠသုိလ္က ေဒါက္တာ ဒက္ဟ္နီ ရာဂ်ာဆင္းဂ္မန္ က သုေတသန ထပ္လုပ္ပါတယ္။ သူက “သုေတသန အရ ကေလးအေသ ေမြးဖြားတာဟာ တျခား အေၾကာင္း ေတြလည္း ပါေသး တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ မိခင္ရဲ႕အသက္၊ လူမ်ဳိး၊ အခ်င္းအေန အထား၊ မိခင္နဲ႔ ကေလးက ၀ေနလုိ႔ စသည္ျဖင့္ ေသာအေၾကာင္း အရာ ေတြလည္း ပါပါတယ္”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ကေလး အေသေမြးဖြားျခင္းဆုိင္ရာ ေထာက္ပံ့မႈ က ဂ်က္နက္ စေကာ့က “ဒါက ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သုေတသန ထပ္ လုပ္ႏုိင္ရင္ ေကာင္းတယ္။ ပုိလုပ္ႏုိင္ေလ ပုိၿပီးတိတိ က်က်သိေလျဖစ္ၿပီး လပုိ အက်ဳိးရွိမွာပါ”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္ေတြကလည္း ကုိယ့္ရဲ႕အေျခ အေနကိုကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးေနတဲ့ဆရာ၀န္ သို႔မဟုတ္ သားဖြား ဆရာမကို ေမးျမန္း ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ၿငိမ္းေအး။ ေဖာလစ္ အက္စစ္ ကေလးတြင္ ေမြးရာပါ ေက်ာ႐ိုး အာ႐ံု ေၾကာမႀကီး ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ သံဓာတ္ ၾကက္သား၊ ငါး၊ အနီေရာင္ အသား၊ အစိမ္းေရာင္ဟင္းသီးဟင္း ရြက္မ်ားမွာ ပါဝင္ၿပီး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ စဥ္သံဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေသြးအားနည္းေရာဂါ ကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကယ္လစီယမ္ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား၊ ကယ္လ္စီယမ္ ျဖည့္စြက္ထားေသာ ေဖ်ာ္ရည္မ်ားတြင္ ပါဝင္ၿပီး ကေလး ငယ္၏ အ႐ိုး၊ သြား၊ အာ႐ံုေၾကာမ်ား၊ ျြကက္သားမ်ားႏွင့္ ႏွလံုး စသည္တို႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ လိုအပ္ပါတယ္။ မွ်တေသာအာဟာရ - ဂ်ံဳၾကမ္း၊ ဆန္ၾကမ္း၊ သစ္သီး ဝလံႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အဆီမပါ ေသာ အသားဓာတ္၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ ဆီ (မျပည့္ဝဆီ)၊ အဆီထုတ္ထားေသာ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ စားစရာမ်ားဟာ ညီညြတ္မွ်တတဲ့ အာဟာရ (Balanced Diet) ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ Ref: HealthDay New. ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အန္လြန္းရင္ သတိထားသင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေတြ အန္တာ သာမန္ထက္ ပိုမ်ားရင္ အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ ထိခိုက္နိုင္ၿပီး ကေလးအေသေမြးတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ 'ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုက ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ မူးေဝတာ ေအာ့အန္တာ သဘာဝအေလ်ာက္ျဖစ္တာဆိုေပမဲ့ ဘာအစာမွ လက္မခံဘဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ႀကီး အန္ေနမယ္ဆိုရင္ ေဆးရုံတက္ကုသင့္တယ္' လုိ႔ သားဖြားမီးယပ္ဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ရဲလြင္က ေျပာပါတယ္။ အန္လြန္းအားႀကီးကာ ေရဓာတ္၊ ဆားဓာတ္ ကုန္ခန္းၿပီး အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ထိခိုက္ႏုိင္သလုိ ဆားဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့သြားတာေၾကာင့္ အာဟာရဓာတ္ေတြကို စုပ္ယူေနရတဲ့ သေႏၶသားကိုလည္း ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ 'ကေလးထိခိုက္တာ ပထမဆုံးေျပာရင္ ကေလးပ်က္တတ္တယ္၊ ေပါင္မျပည့္တဲ့ ကေလးေမြးတတ္တယ္၊ အေသေလးေမြးတတ္တဲ့ အထိ ျဖစ္လာမယ္’ လုိ႔ သားဖြားမီးယပ္ ဆရာဝန္ ေဒါက္တာရဲသြင္ကပဲ ေျပာပါတယ္။ သိပ္ဆိုးတဲ့ အေျခအေနရွိတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ေတြကို intake and output ၾကည့္ရမယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲ အဝင္ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ထြက္လဲဆိုတာကို ၾကည့္မယ္၊ အထြက္မ်ားရင္ ေက်ာက္ကပ္ထိခိုက္လာႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေသြးမွာပါတဲ့ ယူရီးယားဓာတ္ကို စစ္ေဆးရပါမယ္။ ကီတုန္းေဘာ္ဒီ (keetone body) ရွိမရွိ သိရေအာင္လည္း ဆီးစစ္ရပါမယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ 'ဒီလုိ လူနာရဲ႕ ေရာဂါအေျခအေနေပၚၾကည့္ၿပီး ကုသရတယ္၊ အသားေတြဝါ၊ မ်က္လုံးေတြဝါတာ၊ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္မလုပ္ေတာ့လုိ႔ မအန္ေအာင္ ေဆးေပးရင္လဲ အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မထိတဲ့ ေဆးေပးရတယ္၊ အထူးသျဖင့္ အထဲက သေႏၶသားကို ထိခိုက္ႏိုင္လားဆိုတာကို အဓိကထား စဥ္းစားရတယ္' လုိ႔ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ေဒါက္တာ သန္႔စင္က ေျပာပါတယ္။ အခုလုိ အအန္လြန္တတ္တဲ့ မိခင္ေတြက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တစ္ဝက္ေလာက္ပါတဲ့ အတြက္ အလုိလိုက္တဲ့ မိသားစုနဲ႔ ခြဲထားတာေတြ၊ ပုံမွန္ကုေနက် ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ အျခားဆရာဝန္ေျပာင္းၿပီး ကုသသင့္ပါတယ္၊ သည္လုိကုသရင္ ေရာဂါသုံးပုံတစ္ပုံ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္။ ရင္ေသြးငယ္ ရယူရန္ ဆုံးျဖတ္ထားသည္ ဆုိပါက ေအာက္ပါစာမူကို ဖတ္ရန္ တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။  မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ၾကသည့္ သူမ်ား ရွိသကဲ့သို႔  မိမိရင္ေသြးအတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္၍ ရင္ေသြးငယ္ ေမြးဖြားသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္သည္ဆုိရာတြင္ ရင္ေသြးငယ္အတြက္ သင့္တင့္ေသာ စီးပြားေရး အေျခအေန၊ မိဘမ်ား၏ အသက္အရြယ္၊ ကေလးတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အသက္ကြာျခားခ်က္ စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ ထုိသို႔  ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ရာတြင္ အေရးႀကီးဆုံးမွာ ကေလးငယ္အား က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ ကေလးငယ္တစ္ဦး ျဖစ္ေစရန္ မိခင္အေနျဖင့္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ရမည့္ က်န္းမာေရး ျပင္ဆင္မႈမ်ားသည္လည္း မေမ့ေလ်ာ့သင့္သည့္ အရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ဇနီးေမာင္ႏွံမ်ားမွာ အသုံးျပဳေနသည့္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးမ်ား  မသုံးေတာ့ျခင္း၊ ေယဘုယ် က်န္းမာေရးဂ႐ုျပဳျခင္း စသည္တို႔ေလာက္သာ  ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ရင္ေသြးငယ္အား ေရာဂါပိုးမ်ား ကူးစက္မႈ မရွိေစရန္ လည္းေကာင္း၊ သားဖြားၿပီး မိခင္အေနျဖင့္ က်န္းမာလွပေသာ ခႏၶာကိုယ္အား ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေစရန္အတြက္ လည္းေကာင္း၊ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈ နည္းပါးေနေသးေၾကာင္း သားဖြားမီးယပ္ ဆရာဝန္ႀကီးမ်ားက ေျပာၾကားသည္။ “သားဖြား မီးယပ္အထူးကု ဆရာဝန္ေတြ အမ်ားဆုံး ေတြ႕ႀကံဳရတာေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေလာင္းေတြက ဘာမွ  ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈ မရွိဘဲ မိခင္ေလာင္းဘဝကို ေရာက္သြားၾကတာ မ်ားတယ္။ အဲဒီအခါ ကေလးအတြက္ အေရးႀကီးဆုံးအခ်ိန္ေတြ မသိလုိက္ဘဲ ဆုံး႐ႈံးသြားၾကတာ မ်ားတယ္” ဟု သားဖြားမီးယပ္အထူးကု ဆရာဝန္ တဲြဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာစိုးလြင္က ေျပာသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေနစဥ္တြင္ ပထမဆုံး ကိုယ္ဝန္သုံးလသည္ ကေလးငယ္အတြက္ အေရးႀကီးဆုံးေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရိွရန္ လုိအပ္သည္။ ထုိသုံးလ အတြင္းတြင္ ကေလးငယ္အတြက္ အဓိက အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္သည့္ ဦးေႏွာက္၊ အသည္း၊ အဆုတ္ စသည့္ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား အျပင္ မ်က္လုံး၊ ေျခ၊ လက္မ်ား အေသးစိတ္ စတင္ ဖံြ႕ၿဖိဳးသည့္ အခ်ိန္လည္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိကဲ့သို႔ေသာ အေရးႀကီးလွသည့္ အခ်ိန္တြင္ သတိမမူမိသည့္ အျပဳအမူအခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ မိမိရင္ေသြးအား ေမြးရာပါေရာဂါမ်ား၊ မသန္စြမ္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚသြားေစႏုိင္သည္။ “ဘယ္သူက စသတ္မွတ္လိုက္လည္း မသိေပမယ့္ လူအမ်ားစု ထင္ေနတာက ကိုယ္ဝန္ငါးလေလာက္မွ ကိုယ္ဝန္အပ္ရမယ္ဆုိၿပီး အပ္ၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကေလးအတြက္ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလေတြ လြန္သြားၿပီ။ ဘာမွ လုပ္လုိ႔မရေတာ့ဘူး” ဟု လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထုိင္သူ ဆရာဝန္တစ္ဦးက ေျပာသည္။ ထုိကုိယ္ဝန္ သုံးလအတြင္း အမွားတစ္စုံတစ္ရာ ျဖစ္ပါက ကေလးတြင္ အဂၤါခၽြတ္ယြင္းျခင္း၊ လူစဥ္မမီျခင္း၊ ဉာဏ္ရည္ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းစေသာ ဒုကၡိတကေလးမ်ား ေမြးဖြားလာႏုိင္သည့္အတြက္ ကိုယ္ဝန္ငါးလမွ စ၍ ကိုယ္ဝန္အပ္မည္ဆုိပါက ထိုအေရးႀကီးသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေရွာင္ရန္၊ ေဆာင္ရန္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္လည္း လြန္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မည္ဟု ဆုံးျဖတ္လုိက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရန္ အသင့္ေတာ္ဆုံး ျဖစ္ေစရန္ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္အား ဂ႐ုျပဳျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္အတြက္ အႏၲရာယ္ မျဖစ္ေစမည့္ ေနထုိင္ျခင္းပုံစံမ်ား၊ အစားအေသာက္ပုံစံ စသည္တို႔အတြက္ တတ္ကၽြမ္းသည့္ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ ႀကိဳတင္ တုိင္ပင္သင့္ေၾကာင္း သိရသည္။ “ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မယ့္ သူက မဝလြန္း၊ မပိန္လြန္းေသာ ခႏၶာကိုယ္ရွိရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္ ရွိသင့္တဲ့ အေလးခ်ိန္ျဖစ္ေအာင္ ဂ႐ုျပဳရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတာ့မွ ဝိတ္ခ်လုိ႔လည္း မရဘူးေလ။ ေဆးလိပ္ေငြ႕ေတြ အရက္ေတြကလည္း သေႏၶသားကို ထိခိုက္မွဳ အရမ္းမ်ားတဲ့အတြက္ အဲဒါေတြ ျဖတ္ရမယ္” ဟု ေဒါက္တာစိုးလြင္က ေျပာသည္။ ေနာက္အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္တစ္ခုမွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မည္ဟု ဆုံးျဖတ္သည့္အခ်ိန္မွ စတင္၍ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားေဆး ဟု ေခၚသည့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ (Folic Acid) အား တစ္ေန႔လွ်င္ ၄၀၀ မုိက္ခ႐ိုခရမ္ႏႈန္းျဖင့္ ေန႔စဥ္ ေသာက္သုံး သြားသင့္ေၾကာင္း ေဒါက္တာစိုးလြင္က “ရာသီမလာခင္ လူသတ္ခ်င္” ဟူေသာ က်န္းမာေရးစာအုပ္တြင္ ထည့္သြင္း ေရးသားထားသည္။ ထိုေဆးအား ကိုယ္ဝန္၏ ပထမသုံးလအထိ ေသခ်ာစြာ ေသာက္သုံးထားလွ်င္ ကေလး၏ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာဆုိင္ရာ ေမြးရာပါ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္မ်ားအား ကာကြယ္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္  ဂ်ဳိက္သိုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားပါကလည္း ကေလးငယ္အား ဝမ္းဗိုက္အတြင္းတြင္ ေသဆုံးျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ က်ပ္မျပည့္ျခင္းမ်ား၊ ဆြံ႕အနားမၾကား၊ မ်က္စိကန္းသည့္  ကေလးျဖစ္ေစသည္အထိ အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရန္ ဆုံးျဖတ္သည့္အခ်ိန္တြင္ မိမိခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ ဂ်ဳိက္သိုးေရာဂါ ကာကြယ္သည့္ဓာတ္မ်ား ရွိ၊ မရွိ ႀကိဳတင္ စစ္ေဆးသင့္ၿပီး မရွိပါက ကာကြယ္ေဆးထိုး၍လည္း ကာကြယ္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။ တျခား ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည့္ ကာလသားေရာဂါမ်ား၊ ခုခံအား က်ဆင္းမႈေရာဂါမ်ား၊ အသည္းေရာင္ အသားဝါကဲ့သို႔ေသာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ရွိ၊ မရွိကုိလည္း စစ္ေဆးထားျခင္းျဖင့္ ကေလးအားကူးစက္မႈ မရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အသင့္အတင့္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္က ကေလးႏွင့္ မိခင္အတြက္ ေကာင္းမြန္ၿပီး တစ္စုံတစ္ရာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္လုိပါကလည္း ဆရာဝန္ႏွင့္ ဦးစြာတုိင္ပင္သင့္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကိုယ္ဝန္ရွိသည့္အခါတြင္ အမ်ားစုမွာ သုံးပတ္မွ ေလးပတ္အထိ ကိုယ္ဝန္ရွိေၾကာင္း မသိရွိၾကဘဲ တခ်ဳိ႕မွာ လအနည္းငယ္အထိ မသိရွိသည့္ သူမ်ားလည္း ရွိၾကသည္။ ထိုမသိရွိသည့္ အခ်ိန္တြင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈလည္း မရွိပါက မိမိ ရင္ေသြးငယ္အတြက္ မလိုလားအပ္သည့္ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားလာေစႏုိင္ၿပီး ကေလးမလိုခ်င္သည့္ အခ်ိန္တြင္လည္း ကေလးရရွိသြားပါက စိတ္ခ်မ္းသာေသာ အေျခအေန မျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း ဂ႐ုျပဳသင့္သည္။ ေမြးဖြားၿပီးခ်ိန္တြင္လည္း မိခင္ေရာ၊ ကေလးပါ က်န္းမာေသာ ဘဝကုိ ပိုင္ဆုိင္ႏုိင္ရန္အတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ားအား ျပင္ဆင္ရင္း က်န္းမာသန္စြမ္း ဉာဏ္ရည္ထက္ေသာ ရင္ေသြးေလးမ်ား ပိုင္ဆုိင္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဝတ္ရည္။